64 dni, tyle trwały tegoroczne wakacje. Czy były udane? Myślę, że na to pytanie już każdy musi odpowiedzieć sobie sam. Moje uważam za bardzo udane, bo z góry miałam wszystko zaplanowane. Nic mnie w tym letnim, wakacyjnym sezonie nie zaskoczyło. Powoli jednak zaczynam myśleć o tym, co nieuchronne. Nadszedł dzień, kiedy nasze dzieci wracają do szkoły. Chciałbym na łamach tego artykułu poruszyć temat, który moim zdaniem jest bardzo ważny i zdarza się, że niestety ginie pośród obowiązków dnia codziennego, a mianowicie odpowiednie żywienie dziecka dietą PKU podczas roku szkolnego. Zatem, jak powinny się odżywiać dzieci z PKU? Tak, aby wytrzymywały skoncentrowane cały dzień w szkole, a później miały jeszcze siły na zajęcia dodatkowe i oczywiście przyjemności dnia codziennego.
- Tryb życia codziennego
Tryb życia współczesnego dziecka z PKU niewiele różni się od życia dziecka bez PKU. Wstaje rano, chwila relaksu w łazience, posiłek PKU i spożycie preparatu PKU, a potem szkoła na kilka godzin. Po niej codziennie, nawet po dwa różne, zajęcia dodatkowe. Ewentualny czas wolny jest wieczorem lub tylko w weekendy- o ile nauczyciel nie zadał za dużo zadań domowych. Jednym słowem, dzieciaki mają bardzo napięty grafik, dlatego my rodzice/opiekunowie powinniśmy zadbać o to, żeby nasze dzieci miały odpowiednią jakościowo dietę. I zaraz ktoś pomyśli, czyli dokładnie jaką? Taką, aby pokrywała codzienne zapotrzebowanie naszego dziecka i była odpowiednio zbilansowana pod kątem wszystkich składników odżywczych (ekwiwalentu białka, kalorii i innych mikro- i makroelementów).. Po szczegóły zapraszam do swoich dietetyków w poradni.
- Najważniejsze pierwsze śniadanie + preparat PKU
Podstawą każdej diety, nie tylko PKU, zawsze będzie pełnowartościowe, dobrze zbilansowane, kolorowe i sezonowe pierwsze śniadanie, zjedzone w domu w miejscu do tego przeznaczonym. Nie wiem jak u Was, ale u mnie zawsze jest to kuchnia. Siadamy razem w miarę możliwości przy wspólnym stole, delektując się posiłkiem, w tle słuchając radia. Tak , tak radia. Podczas śniadania nie oglądamy niczego w telefonie czy tablecie. Uważam, że to bardzo rozprasza, przez co nie skupiamy się na jedzeniu i możemy nie kontrolować zjadanych ilości. Jest to szczególnie ważne dla małych dzieci, podczas jedzenia nie powinny być rozpraszane, ponieważ muszą zrozumieć, że zjadają tylko to, co mama czy tata przygotowali im na talerzu. Jest to zgodne z wyliczeniami wartości odżywczych, dopasowane do założeń diety PKU wskazanej przez lekarza czy dietetyka w poradni podczas ostatniej wizyty. Na inne zachcianki nie ma już miejsca, ponieważ dziecko musi jeszcze wypić preparat PKU. Dlaczego to pierwsze śniadanie jest tak ważne? Zbilansowane śniadanie PKU zapewni dziecku odpowiednią podaż energii na rozbudzenie się, a także zapewni odpowiednią sytość, dzięki czemu dziecko nie będzie miało ochoty na słodkie przekąski (nawet te dopasowane do diety, a to niekoniecznie zdrowe). Moje motto w poradni metabolicznej brzmi ,, Śniadanie zjedz jak król”.
- Przekąski w szkole – jestem na tak
Kolejną ważną rzeczą w prawidłowej diecie szkolnych dzieci z PKU są odpowiednie przekąski. Nie da się wytrzymać całego dnia w szkole na samym pierwszym śniadaniu oraz preparacie PKU zjedzonym w domu.. Szkolne dzieci są cały czas w fazie wzrostu i rozwoju, stąd my dorośli powinniśmy wyznawać zasadę: im więcej różnych warzyw w codziennej diecie PKU, tym lepiej. Przygotowując przekąski do szkoły powinniśmy więc wyposażyć lunchboxy w warzywaczy owoce, po które dzieci będą mogły sięgnąć, kiedy będą miały ochotę. Wracając do pierwszego śniadania, zaczynając dobrze dzień pod kątem zdrowego żywienia z PKU, ograniczamy dzieciom ryzyko popołudniowegoznużenia, unikamy więc sytuacji, kiedy dziecko nie będzie miało na nic siły. Oczywiście w szkolnym lunch boxie mogą się też znaleźć przekąski typu: babeczki PKU, paluszki PKU, chleb chrupki PKU, precelki PKU itp. Pamiętajcie, że zawsze trzeba zapakować dziecku butelkę wody i dodatkowo napój niskobiałkowy PKU w kartoniku czy 100 % sok owocowy/warzywny.
- Jestem na NIE dla sklepików szkolnych
Sklepiki szkolne, automaty to według mnie nic dobrego, oczywiście poza zyskiem finansowym właściciela. Większość znajdujących się w nich produktów to przetworzone jedzenie i bomby kaloryczne, które opłaca się sprzedać dzieciom. Dbając o odpowiednią dietę PKU swojego dziecka i tym samym jego rozwój, powinniście przygotowywać posiłki i przekąski PKU w domu. Jest to znacznie trudniejsza droga, ale na pewno lepsza i bardziej opłacalna w perspektywie czasu. Co poza gotowymi przekąskami PKU dać dziecku do szkoły, by nie było czuł się „obciachowo” przed rówieśnikami? Dużo propozycji znajdziecie na stronie Nutricia Metabolics w zakładce Przepisy, zachęcam Was do przejrzenia profilu, uważam, że każdy znajdzie odpowiednie propozycje dla siebie. przepisy
- Wszystko w naszych rękach
Rodzice, zwiększajcie świadomość swoich dzieci. Pamiętajcie, że ,,czym skorupka za młodu nasiąknie…’’. Prędzej czy później dzieci zaczną Was naśladować, jeśli zauważą w tym sens. Dawajmy dobry przykład swoją postawą, np. w trzech małych krokach dnia codziennego:
– ZAKUPY: zdrowe żywienie dietą PKU zaczyna się na wspólnych zakupach czy to w sklepie stacjonarnym, czy online, dodatkowo prowadząc do budowania dobrych relacji z jedzeniem.
– GOTOWANIE: wspólne przygotowywanie różnorodnych, atrakcyjnie wyglądających posiłków do spożywania w domu, ale również tych do zabierania w szkolnym lunchboxie.
– CZAS: spędzanie razem jak najwięcej czasu, niepodjadanie między wyznaczonymi posiłkami, reagowanie na uczucie głodu i sytości.
Podsumowując:
Pamiętajcie, aby zwrócić uwagę na to, co na co dzień my i nasze pociechy jemy, jakie produkty PKU wybieramy w sklepie, kiedy jesteśmy głodni i kiedy najedzeni. Relacje z jedzeniem kształtują się przez pierwsze lata życia naszych dzieci. Zdrowe żywienie dzieci na diecie ubogo fenyloalaninowej w połączeniu z preparatem PKU wpływa na wypracowanie prawidłowych nawyków żywieniowych, determinujących przyszłe wybory dziecka. Zdrowe, wyniesione z przykładu rodzica zachowania żywieniowe dziecka z PKU wpłyną na to, czy np. poza domem do obiadu nałoży sobie surówkę, czy na deser wybierze owoc zamiast batona PKU. Te trzy małe kroki opisane wyżej są możliwe do realizacji, u mnie się udało. Dzisiaj jestem dumna z mojej córki, która dokonuje w 90 % samych zdrowych wyborów żywieniowych.
Jak wygląda dieta PKU Waszego dziecka w domu, a jak w szkole? Podzielcie się swoim doświadczeniem w komentarzach!
Życzę dużo siły i wytrwałości dla wszystkich rodziców, a dla dzieci otwartych umysłów w nowym roku szkolnym, również na nowe smaki zamknięte w potrawach szkolnej śniadaniówki.
Dietetyk Izabela Horka
