Z artykułu dowiesz się:
- Kiedy zacząć rozszerzać dietę?
- Jakimi produktami zacząć rozszerzać dietę?
- Jak liczyć podaż przy rozszerzaniu diety, gdy dziecko nie zje całej podawanej porcji?
- Czy zwiększyć częstotliwość pomiarów PHE (fenyloalaniny) podczas rozszerzania diety?
Rozszerzanie diety to proces rozpoczęcia wprowadzania stałych pokarmów do diety niemowląt po okresie karmienia wyłącznie mlekiem matki i preparatem PKU lub mlekiem modyfikowanym i preparatem PKU. Zazwyczaj dietę malucha zaczynamy rozszerzać około 4-6 miesiąca życia dziecka.
Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w rozszerzaniu diety naszego dziecka:
1. Planowanie – dziecko potrzebuje z góry ustalonego harmonogramu, nie dla niego nagłe przewroty w dotychczasowym „grafiku”. Rozszerzanie diety dziecka na siłę jest błędem. Dlatego przed wprowadzaniem nowego menu warto się upewnić, że nic w tym czasie nie zakłóci dobowego rytmu dnia.
2. Spokój, opanowanie i cierpliwość – to podstawa działania. Musimy nastawić się na cierpliwość oraz liczne próby rozpoczęcia tego procesu gdyż nie zawsze maluch będzie na to gotowy i nasz plan może się zepsuć gdy maluch akurat tego dnia będzie marudny. Nie próbujmy też podejmować prób wprowadzania nowych produktów gdy dziecko jest głodne czy płaczliwe, w tym momencie marzy ono tylko o zaspokojeniu podstawowej swojej potrzeby – głodu.
3. Krok po kroku – nowe produkty wprowadzamy pojedynczo, aby obserwować reakcję dziecka na niego.
Rozszerzanie diety dziecka zawsze zaczynamy od produktów, które nie alergizują i są łatwostrawne. Zacznijmy także od pokarmów o łagodnym smaku i gładkiej/przetartej konsystencji. Na początku dobrze sprawdzą się gotowane warzywa jak marchewka czy dynia, owoce jak jabłko czy miękki banan.
4. Zaczynamy od małych ilości jedzenia i stopniowo zwiększając ilość i rodzaje pokarmów.
5. Przyprawy na bok – podczas rozszerzania diety malucha unikamy soli, cukru i innych dodatków czy intensywnych przypraw, które nie są na tym etapie rozwoju niezbędne dla zdrowia dziecka.
6. Oferujemy różne smaki i konsystencje, aby dziecko mogło eksperymentować i wybierać to, co mu odpowiada.
7. I jeszcze raz cierpliwość – dajmy dziecku czas na zaznajomienie się z nowym jedzeniem i nie zmuszamy go do jedzenia, jeśli nie chce. Pamiętajmy też, że czasem za pierwszym razem coś może mu nie posmakować, więc nie rezygnujmy z ponownego podania jakiegoś produktu.
Jedną z popularnych metod rozszerzania diety dziecka jest metoda BLW (Baby-Led Weaning czy też w tłumaczeniu polskim Bobas Lubi Wybór). Metoda ta polega na pozwalaniu dziecku na samodzielne jedzenie stałych pokarmów zamiast karmienia go jedzeniem z łyżki. W metodzie BLW dziecko samo wybiera jedzenie, które chce zjeść, a rodzic kontroluje jedynie jakość i ilość jedzenia.
Metoda BLW może być stosowana, gdy dziecko osiągnie pewne etapy rozwoju, takie jak umiejętność siedzenia bez pomocy, umiejętność chwytania jedzenia i przynoszenia go do ust oraz odruch ziewania. Zazwyczaj dziecko osiąga te umiejętności między 6 a 8 miesiącem życia. Od nas rodziców wymaga cierpliwości spokoju (a także posprzątania miejsca jedzenia ).
Ze względu na szczegółowe planowanie diety dziecka chorego na fenyloketonurię na pewno zaraz zapytacie „Jak ma się to do kontroli poziomów PHE w diecie PKU?”.
Jeżeli nasze dziecko jest odpowiednio prowadzone i konsultujemy te kroki z naszym lekarzem i dietetykiem, spokojnie możemy powoli w małych ilościach wprowadzać nowe smaki. Najnowsze zalecenia terapeutyczne w PKU mówią także o tym, że warzyw oraz owoców, które w 100 g produktu zawierają poniżej 75 mg fenyloalaniny możemy nie liczyć w naszym jadłospisie (wyjątkiem są ziemniaki – je liczymy). Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że w tym wieku nasze dziecko nie zje tak dużych ilości tych produktów, aby znacząco wpłynęły na poziom. Natomiast, jeśli do jadłospisu naszego maleństwa wpiszą się już na stałe nowe różnorodne posiłki, a także zwiększą się ilości spożywanych produktów to będzie to miało odzwierciedlenie w jadłospisie i ilości dobowej spożytej fenyloalaniny.
Co ważne, w okresie do ukończenia 1 roku życia poziom fenyloalaniny mierzymy 1-2 razy w tygodniu –w okresie do ukończenia 1 roku życia. Przy tak częstych pomiarach jesteśmy więc w stanie szybko uchwycić wyższe poziomy i odpowiednio zareagować. Pamiętajmy, że każde dziecko rozwija się w innym tempie, więc nie ma ustalonej reguły co do tego, kiedy i jakie pokarmy powinny być wprowadzone. Ważne jest, aby obserwować swoje dziecko, słuchać jego potrzeb. W każdej poradni metabolicznej jest lekarz, dietetyk, którzy pomogą rozpocząć Wam nowy etap rozszerzania diety.
Autor
Justyna Drabik
Dietetyk Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku
